یادداشت/ ناهید دهقانی

حقوق بشر و آزادی بیان

گروه باشگاه وکلای جوان– ناهید دهقانی وکیل دادگستری؛ امروزه آزادی به صورت گسترده ای یکی از ارکان حقوق بشر تلقی می شود .بدین معنی که انسان ها بخاطر انسان بودنشان (حق آزادی بیان )دارند.

به صورت تاریخی مفهوم حقوق بشر ریشه در مفهوم (حقوق طبیعی)دارد که خود تکامل یافته مفهوم قوانین طبیعی است.

حق آزادی بیان که می توان گفت زمینه ساز سایرحقوق بشر است در اولین اسناد حقوق بشری داخلی و بین المللی منعکس شده است. با وجود این تعریف این حق و اهمیت اجزا و مولفه های در گذر زمان تغییر کرده است .البته می توان مدعی شد اکثر اسناد جهانی و منطقه ای حقوق بشر تعاریف بسیار مشابهی از حق آزادی بیان ارائه داده اند.

به موجب این تعاریف حق آزادی بیان حق هر انسان است نه اینکه اطلاعات ،نظرها خود را بارهر ایرادی و حتی در ورای مرزها ابراز کند.

البته بعضی از اسنادهمچون (اعلامیه قاهره)درباره ی حقوق بشر در اسلام به تمام اجزای حق آزادی بیان تصریح نکرده است و تعریف شفافی از آن ارائه نداده است.

اما این اسناد نمی توانند ناقض تعریفرجامع فوق الذکر باشند زیرا این اسناد الزام آور نیستندو کشورهای امضا کننده آن ها نیز به اسناد بین المللی متضمن حق آزادی بیان و به ویژه میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی پیوسته اند.

در ماده ی ۱۹ حقوق بشر امده است (که هر کس حق ازادی عقیده و بیان دارد این حق شامل ازادی داشتن عقیده بدون دخالت و تفتیش عقیده دریافت و انتقال اطلاعات و ایده ها از هرطریق و رسانه ای بدون درنظر گرفتن مرز ها )
این تعریف ازادی عقیده و مذهب و دین را دربر می گیرد و ابعاد متعددی چون حق دسترسی به اطلاعات و تکنولوژی جدید و حق آزادی مطبوعات و تبلیغات تجاری را نیز شامل می گیردد. دولت ها در قبال این حق یکسری وظایف و تکالیفی دارند که جنبه ایجابی دارد.

آزادی بیان به وضوح و کامل در اسناد حقوق بشری اعم از جهانی و منطقه ای که نظام بین المللی حقوق بشر را تشکیل می دهد و مورد حمایت قاطع و شناسایی کامل قرار گرفته است این حق در قلمرو و اجرا دارای یکسری محدودیت هایی است که اسناد حقوق بشری که به توضیح آنها نیز پرداخته اند.

انتهای پیام/