×
جدیدترین خبرها

یادداشت/ عارف قلی‌پور
تضمینات قانونی عضویت در سامانۀ مؤدیان و اظهارنامۀ ارزش افزوده

  • کد نوشته: 2307
  • ۹ بهمن
  • ۰
  • یکی از اقدامات مؤثر در نظام مالیات¬ستانی ایران، در اولین گام، الکترونیکی نمودن سیستم مالیاتی و در گام بعدی هوشمندسازی سیستم مالیات¬ستانی در کشور بوده است که اهداف عالیه¬ای چون صرفه¬جویی در زمان، تنزیل هزینه¬ها، سهولت استفاده، ارائۀ بهتر خدمت از طرف سازمان، سهولت دسترسی و ایجاد بانک اطلاعاتی دقیق و ... را دنبال می¬کند.
    تضمینات قانونی عضویت در سامانۀ مؤدیان و اظهارنامۀ ارزش افزوده

    گروه باشگاه وکلای جوان، عارف قلی‌پور وکیل دادگستری و مشاور حقوقی؛ یکی از اقدامات مؤثر در نظام مالیات­ستانی ایران، در اولین گام، الکترونیکی نمودن سیستم مالیاتی و در گام بعدی هوشمندسازی سیستم مالیات­ستانی در کشور بوده است که اهداف عالیه­ای چون صرفه­جویی در زمان، تنزیل هزینه­ها، سهولت استفاده، ارائۀ بهتر خدمت از طرف سازمان، سهولت دسترسی و ایجاد بانک اطلاعاتی دقیق و … را دنبال می­کند. در این راستا سامانۀ مؤدیان طراحی شد. قبل از طراحی سامانۀ مؤدیان نیز، در قانون مالیات بر ارزش افزوده سابق مصوب ۱۳۸۷، قانون­گذار مؤدیان را مکلف نموده بود که مطابق ترتیبی که سازمان تعیین و اعلام می­نماید، اطلاعات درخواستی سازمان و فرم­های مربوطه را تکمیل و نسبت به ثبت نام اقدام نمایند. در زمان تصویب قانون آزمایشی و در متن قانون سخنی از سامانۀ مؤدیان نبوده است، اما قانون­گذار ضمن مادۀ ۲۲ جریمۀ عدم ثبت نام مؤدیان در مهلت مقرر را معادل هفتادوپنج درصد (۷۵%) مالیات متعلق تا تاریخ ثبت نام یا شناسایی حسب مورد؛ علاوه بر پرداخت مالیات متعلق و جریمۀ تأخیر تصریح نموده است.

    به این صورت، مطابق مادۀ ۱۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۰۲/۰۳/۱۴۰۰، پس از راه‌اندازی سامانۀ مؤدیان، همۀ مشمولان این قانون موظفند به ترتیبی که سازمان مقرر و اعلام می‌کند، در سامانۀ مزبور ثبت­نام نموده و معاملات خود را در آن ثبت نمایند. در این سامانه به هر مؤدی مالیاتی یکی کار پوشه اختصاص داده می­شود. ثبت معاملات (خرید و فروش) در سامانۀ مؤدیان، به منزلۀ ثبت در دفاتر قانونی است. چراکه به­موجب مادۀ ۴ قانون مارالذکر همۀ مؤدیان مشمول این قانون مکلفند حدالکثر تا پایان ماه پس از انقضای هر دورۀ مالیاتی، کل مالیات و عوارضی را که طی آن دوره به فروش کالا و یا ارائۀ خدمات توسط وی تعلق گرفته است، پس از کسر اعتبار مالیاتی خود و با رعایت تبصرۀ ۲ مادۀ ۴ (در معاملات غیرنقدی نظیر فروش اقساطی و اجاره به شرط تملیک و قراردادهای پیمانکاری و مشاوره­ای، تاریخ تعلق مالیات و عوارض هان تاریخ صدور صورت­حساب است؛ لکن مؤدی با رعایت تبصره فوق مجاز است پرداخت مالیات و عوارض فروش این نوع معاملات را تا زمان پرداخت ثمن معامله توسط خریدار یا مبلغ قرارداد توسط کارفرما، متناسباً، به تأخیر بیندازد و سازمان تا زمان پرداخت مالیات و عوارض فروش این نوع معاملات توسط کارفرما یا خریدار، مؤدی را مشمول جریمه تأخیر در پرداخت نخواهدکرد. در خصوص معاملات مذکور، تا زمان پرداخت مالیات و عوارض توسط خریدار، اعتبار مالیاتی برای وی از این بابت منظور نخواهد شد.)، و به ترتیبی که سازمان مقرر می­کند، پرداخت نمایند.

    سامانۀ مؤدیان با ایجاد شفافیّت و تأثیری که در جلوگیری از فرار مالیاتی خواهد داشت، از اساسی­ترین اقدامات سازمان امور مالیاتی است. به این منظور، به جهت استقرار سامانۀ مذکور و جلوگیری از عدم عضویت برخی در سامانه، قانون­گذار تضمیناتی برای آن مقرر نموده است. بر این اساس، به­موجب بند «ب» مادۀ ۲۵ قانون مذکور، قانون­گذار، درصورت عدم عضویت مؤدیان در سامانۀ مؤدیان، علاوه بر آن­که این اقدام را مشمول بند ۳ مادۀ ۲۷۴ قانون مالیات­های مستقیم (یعنی ممانعت از دسترسی مأموران مالیاتی به اطلاعات مالیاتی و اقتصادی خود یا اشخاص ثالث در اجرای مادۀ (۱۸۱) این قانون و امتناع از انجام تکالیف قانونی مبنی بر ارسال اطلاعات مالی موضوع مواد (۱۶۹) و (۱۶۹ مکرر) به سازمان امور مالیاتی کشور و وارد کردن زیان به دولت با این اقدام) دانسته، مواد ۹۷ و ۲۳۰ از قانون مالیات­های مستقیم را نیز درمورد مالیات­های قانون مالیات بر ارزش افزوده جاری دانسته است.

    در ادامه قانون­گذار مؤدیانی که از عضویت در سامانۀ مؤدیان امتناع ورزیده­اند را، مکلف به پرداخت جریمۀ ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا دو برابر مالیات و عوارض پرداخت‌ نشده تا پایان ماه پس از انقضای هر دورۀ مالیاتی، هر کدام بیشتر باشد، و هم­چنین معادل ده درصد(۱۰%) مجموع مبلغ فروش انجام شده از آن طرق، یا بیست میلیون(۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال، هر یک که بیشتر باشد و محرومیت از اعمال معافیت­های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق­های موضوع قانون مالیات­های مستقیم در همان سال مالی­­، کرده است.

    هم­چنین مورد دیگری که در این زمنیه حائز اهمیّت است اشارۀ قانون­گذار در قانون مالیات بر ارزش افزوده ضمن مورد ۴ از بند «ب» مادۀ ۲۶ است که کلیۀ واحدهای فعال در زنجیرۀ عرضه و کالا و خدمات مربوط به طلا، جواهر و پلاتین را مکلف نموده است که حداکثر تا دو ماه پس از لازم­الاجرا شدن این قانون از پایانه­های فروشگاهی مورد تأیید سازمان استفاده کنند. در غیر این­صورت اتحادیه­های ذی­ربط و اتاق اصناف ایران موظف شده­اند که پروانۀ فعالیت واحدهای مذکور را که بدون استفاده از پایانه فروشگاهی اقدام به فروش کالا یا خدمت می­کنند، باطل نمایند که به این سبب نیروی انتظامی نیز موظف است از ادامه فعالیت واحدهای فاقد پروانه جلوگیری نماید.

    عدم عضویت در سامانۀ مؤدیان، به خودی خود آثاری چون عدم تسلیم اظهارنامه را نیز در پی خواهد داشت. فلذا علاوه بر جریمه­های پیش­گفته، جریمه­های دیگری نیز بر مؤدیان خاطی بار خواهد شد. یکی از آن­ها، عدم تسلیم اظهارنامه خواهد بود. اظهارنامۀ مالیات بر ارزش افزوده که یکی از مهم­ترین اظهارنامه­ها به شمار می­رود، غفلت مؤدیان نسبت به آن، آثاری جد در پی خواهد داشت. البته قانون­گذار در مادۀ ۱۴ به درستی این مورد را پیش­بینی نموده است که اگر سازمان در مهلت مقرر در قانون پایانه­های فروشگاهی و سامانۀ مؤدیان نتواند سامانۀ مؤدیان را مستقر کند، مکلف است رسیدگی به اظهانامۀ مؤدیان بعد از اتمام مهلت مزبور به سازمان تسلیم می­شود، صرفاً به میزانی که در تبصرۀ ماده ۱۴ آمده است، محدود نموده و سایر اظهارنامه­ها را بدون رسیدگی قبول نماید. مع­الوصف عدم تسلیم اظهارنامه در قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۰۲/۰۳/۱۴۰۰ بدین شرح است:

    به­موجب بند «الف» مادۀ ۳۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده، عدم تسلیم اظهارنامه، جریمه ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا دو برابر مالیات و عوارض پرداخت‌ نشده تا پایان ماه پس از انقضای هر دورۀ مالیاتی، هر کدام که بیشتر باشد، خواهد بود. لازم به ذکر است که این جریمه علاوه بر جریمۀ مذکور در بند «ب» ماده‌ (۲۲) قانون پایانه‌­های فروشگاهی و سامانۀ مؤدیان (یعنی معادل ده درصد(۱۰%) مجموع مبلغ فروش انجام شده از آن طرق، یا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال، هر یک که بیشتر باشد و محرومیت از اعمال معافیت­های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق­های موضوع قانون مالیات­های مستقیم در همان سال مالی) است که مؤدی به دلیل عدم ثبت‌­نام در سامانۀ مؤدیان باید بپردازد.

    هم­چنین واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و خدماتی مکلفند اظهارنامۀ هر دوره را مطابق نمونه­ای که سازمان تعیین می­نماید حداکثر تا پایان ماه پس از انقضای دوره، تسلیم و عوارض را ظرف مهلت مزبور به حساب تعیین شده واریز نمایند.

    عدم تسلیم اظهارنامه در مهلت‌های مقرر موجب تعلق جریمۀ­ای به میزان ده درصد (۱۰%)عوارض موضوع این ماده می­باشد که این جریمه غیر قابل بخشش خواهد بود. لازم به ذکر است که واحدهای عضو سامانۀ مؤدیان ملزم به ارائۀ اظهارنامۀ موضوع این تبصره نبوده و سازمان به استناد فروش ابرازی آن­ها در سامانۀ مؤدیان، عوارض آلایندگی را وصول می­کند.

    در قانون مالیات بر ارزش افزودۀ آزمایشی مصوب ۱۳۸۷ نیز مؤدیان مالیاتی مکلف شده بودند که اظهارنامه هر دوره مالیاتی را طبق نمونه و دستورالعملی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و اعلام می­شود، حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ انقضاء هر دوره، به ترتیب مقرر تسلیم و مالیات متعلق به دوره را پس از کسر مالیاتهایی که طبق مقررات انی قانون پرداخت کرده­اند و قابل کسر می­باشد، در مهلت مقرر مذکور به حسابی که توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی (خزانه­داری کل کشور) تعیین و توسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می­گردد، واریز نمایند. این در حالی بود که قانون­گذار در تبصرۀ مادۀ ۲۱، مؤدیانی که فعالیّت شغلیشان کم­تر از یک دورۀ مالیاتی بوده را مکلف به رعایت مورد مذکور دانسته بود. هم­چنین مطابق تصریح، اشخاصی که بیش از یک محل شغل یا فعالیّت دارند را نیز مکلف کرده بود که برای هر محل شغل یا فعالیّت به­صورت جداگانه اظهارنامه بدهند. هم­چنین مؤدیانی که محل ثابت برای شغل خود ندارند، محل سکونت آنان از لحاظ تسلیم اظهارنامه و سایر امور مالیاتی مناط اعتبار ذکر کرده بود.

    در مورد کارگاه­ها و واحدهای تولیدی، خدماتی و بازرگانی نیز اظهار شده بود که اگر نوع فعالیت آن­ها ایجاد دفتر، فروشگاه یا شعبه در یک یا چند محل دیگر را اقتضاء نماید، تسلیم اظهارنامه واحد مطابق دستورالعملی است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می­گردد.

    النهایه، ضمانت اجرای عدم تسلیم اظهارنامه در قانون مالیات بر ارزش افزوده قبل، ضمن بند ۵ مادۀ ۲۲ قانون مارالذکر از تاریخ ثبت نام یا شناسایی به بعد حسب مورد، معادل بیست و پنج درصد (۲۵%) مالیات متعلق علاوه بر پرداخت مالیات متعلق و جریمه تأخیر، بوده است.

    انتهای پیام/

    5/5 - (12 امتیاز)

    نوشته های مشابه

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *